گوتا پرکا دندانپزشکی چیست و چه کاربردی دارد؟
گوتا پرکا در دندانپزشکی
تاریخچه گوتا پرکا
چگونه تشخیص دهیم که کدام نوع و اندازه گوتاپرکا برای بیماران ما مناسب است؟
دستگاه تزریق گوتا چیست؟
مزایای استفاده از دستگاه تزریق گوتا (آبچوراتور) چیست؟
عملکرد دستگاه تزریق گوتا پرکا به چه صورت است؟
انواع دستگاههای تزریق گوتاپرکا
نکاتی که باید در هنگام استفاده از دستگاه تزریق گوتا پرکا به آنها توجه کنیم
نتیجهگیری
مقدمه:
گوتاپرکا مادهای است که برای پر کردن کانال ریشه دندان بعد از عمل درمان ریشه استفاده میشود. گوتاپرکا، یک ماده پلاستیکی از یک درخت مالزیایی به نام درخت پرکا، به عنوان پرکننده دائمی در کانالهای ریشه استفاده میشود. این ماده زیست سازگار بوده و زیست تخریب پذیر است و باعث عدم نفوذ باکتری در حفره دندانی بعد از عصب کشی میشود.
تاریخچه گوتا پرکا
گوتاپرکا برای اولین بار بیش از 170 سال پیش توسط ادوین مینارد، متخصص ریشه آمریکایی در دندانپزشکی استفاده شد. علی رغم تحقیقات مداوم و جستجوی نوآوریهای جدید در روشهای پرکردن کانال ریشه، گوتاپرکا به دلیل توانایی آن در آب بندی کامل کانال ریشه و جلوگیری از ورود هر گونه باکتری، همچنان یکی از موفق ترین و پرکاربردترین گزینهها در کلینیکهای سراسر جهان است.
Getah Perca (گوتا پرکا) یک کلمه مالایی است که به معنی شیره درخت گوتا میباشد.
این ترموپلاستیک و نوعی از پلیمرهای طبیعی است که از درختان پالاکیوم بومی آسیای جنوب شرقی به دست میآید. درختان قطع میشوند و انعقاد داده میشود، سپس شیره صمغی آن که همان گوتاپرکاست جمع آوری میشود. گوتاپرکا در بسیاری از صنایع برای اهداف مختلف مورد استفاده قرار گرفته است، اما در این مقاله بر روی موارد استفاده در بخش دندانپزشکی و برای پر کردن کانال ریشه تمرکز خواهد کرد.
چگونه تشخیص دهیم که کدام نوع و اندازه گوتاپرکا برای بیماران ما مناسب است؟

گوتاپرکا دندانپزشکی محصولی حاوی حدود 20٪ گوتا پرکا (شیره درخت)، 66٪ اکسید روی، 11٪ سولفاتهای فلزات سنگین رادیواکتیو و 3 درصد موم و رزین تشکیل میدهد.
دو نوع گوتاپرکا وجود دارد:
1-آلفا: استفاده در پرکردنای گرم زیرا حساسیت بیشتری در مقابل گرما دارد و در مقابل سرما دچار انقباض شدید و شکنندگی نمیشود. این ماده در گرما ویژگیهای چسبناک بیشتری در هنگام گرم شدن دارد.
2-بتا: از این نوع گوتاپرکا در پرکردنهای سرد استفاده میشود زیرا این ماده خاصیت انعطاف پذیری در دماهای سرد از خود نشان میدهد.
درگذشته پزشکان به صورت دستی میتوانستند گوتا پرکا را آغشته به سیلر کنن و داخل کانال ریشه دندان را پر کنند اما امروزه با استفاده از دستگاهی به نام دستگاه تزریق گوتا میتوانند این کار با دقت بالاتر سرعت عمل بیشتر و کیفیت و راحتی بی نظیری انجام دهند.
دستگاه تزریق گوتا چیست؟
دستگاه تزریق گوتا (دستگاه تزریق گرم گوتا-آبچوراتور) در واقع یک تزریق سه بعدی در کانال ریشه دندان را ارائه میدهد. این دستگاه دارای فناوری گرمایش سریع برای گرم کردن گوتاپرکا است و با استفاده از این دستگاه کانالهای فرعی دندان نیز پر میشوند.کاربرد ویژه این دستگاه فشرده سازی، تراکم عمودی و افقی گوتا پرکا داخل کانال دندان میباشد.
مزایای استفاده از دستگاه تزریق گوتا (آبچوراتور) چیست؟

استفاده از این دستگاه بالاترین کیفیت و دقت را در پرکردن کانال ها تضمین میکند.
از جمله مزایای دیگر استفاده از دستگاه تزریق گوتا پرکا کاهش هزینهها، راحتی بیشتر دندانپزشکان، کاهش خستگی، سرعت عمل بالاتر است.
عملکرد دستگاه تزریق گوتا پرکا به چه صورت است؟
این دستگاه از دو قسمت PEN & GUN تشکیل شده که هر کدام میتواند مستقل از دیگری عمل کرده و از طریق جریان برق ( باطری قابل شارژ) به حرارت مورد نیاز خود دست پیدا کنند که این حرارت معمولا بین 50 تا 200 درجه سانتیگراد میباشد.
GUN دارای چند سوزن مخصوص تزریق میباشد که از طریق آچار مربوط به آن میتوانید زاویه آنها را با دندان مربوطه تطبیق دهید.
دمای سر قلم و گان به صورت اتوماتیک تا میزان تنظیم شده بالا میرود و همچنین میزان حرارت دستگاه به صورت دیجیتال روی Disply نشان داده میشود.
مرحله ی اول(Down Pack)است Pen یا همان هیت کریر )حامل حرارت) در واقع وظیفهی Down Pack و Back Fill را انجام میدهد ابتدا کانال مورد نظر را خشک میکنیم و سپس دستگاه را آغشته به سیلر کنید و داخل کانال قرار دهید. هیت کریر را میتوانید برای فشرده کردن عمودی گوتا پرکا داخل کانال ریشه و همچنین برای درآوردن گوتا پرکا از داخل کانال و حتی برای پر کردن کامل یک کانال استفاده کنید که دارای انواع سریهای قلم در سایز های مختلف است.
توجه داشته باشید که به هیچ عنوان Pen را بیشتر از 3_4 ثانیه داخل کانال قرار ندهید و با حرکت Up and Down دست گوتا را به عمق کانال پک کنید و فشرده سازید تا یک سوم کانال پر شود.
مرحلهی دوم Back Fill :GUN یا همان اپلیکاتور برای تزریق گرم گوتا پرکا به طور مستقیم در داخل کانال ریشه میباشد. گوتا پرکای مخصوص GUN ( گوتا بار آبچوراتور ) را داخل GUN میگذاریم ظرف مدت چند ثانیه GUN به حرارت مورد نظر رسیده و میتوانید گوتا پرکای ذوب شده را به راحتی در داخل کانال ریشه تزریق نمائید.
نازلهای GUN نیز در اندازههای مختلف موجود میباشند.
جهت جلوگیری از انتقال حرارت دستگاه به دهان بیمار کلاهکهای پلاستیکی مخصوصی وجود دارد که قابل اتوکلاو کردن میباشد.
هر کدام از کپسولهای گوتا پرکا حداقل برای پر کردن چهار عدد کانال ریشه میباشند. باید دقت داشته باشیم که تا وقتی که یک کپسول گوتا پرکا تخلیه نشده به هیچ عنوان کپسول گوتاپرکا دیگری را داخل GUN قرار ندهید زیرا که سبب آسیب دیدن دستگاه خواهد شد.
پس از پایان تزریق گرم گوتاپرکا با استفاده از Hand Plugger،گوتا را در داخل کانال ریشه دندان فشرده می کنیم.
بعد از انجام کار تزریق گوتا با استفاده از عکس رادیوگرافی کیفیت پرکردن کانال با استفاده از دستگاه تزریق گوتاپرکا مشخص خواهد شد.
انواع دستگاههای تزریق گوتاپرکا
دستگاه تزریق گوتا در دو مدل تفنگی و ورتیکال وجود دارد که تفاوت این دو مدل در نحوهی به دست گرفتن دستگاه است. پر کردن کانال دندان با استفاده از دستگاه تزریق گوتا پرکا جدیدترین تکنولوژی است که موجب پر کردن کانال دندان با اعمال فشار و به صورت سه بعدی و بدون وجود حباب میشود.
دستگاه تزریق گوتا پرکا وظیفهی پر کردن کانال دندان و همچنین فشرده کردن گوتا در داخل کانال را دارد که سرعت درمان ریشهی دندان را افزایش میدهد.
قیمت دستگاههای تزریق گوتا پرکا با توجه به تعداد سریها، برند، گارانتی و همچنین مدت زمان گرم شدن گوتا پرکا قیمت گذاری شده است.
در هنگام خرید دستگاه مناسب برای تزریق گوتاپرکا به نکات زیر توجه کنید:
1 -زمان موردنیاز برای گرم شدن گوتاپرکا
2-تعداد سریهای دستگاه و برند دستگاه
نکاتی که باید در هنگام استفاده از دستگاه تزریق گوتا پرکا به آنها توجه کنیم
- برای تقویت کردن باطری دستگاه باید حداقل 8 ساعت شارژ اولیه برای دستگاه در نظر بگیرید.
- بعد از اتمام کار حتما نتیجهی کار را با دستگاه رادیوگرافی ملاحظه کنید.
- بعد از پایان کار حتما نوک سریهای قلم و قطعات GUN را با استفاده از مواد ضدعفونی کننده تمیز نمائید.
- باقی مانده گوتا پرکا را از داخل GUN تخلیه کنید تا از چسبندگی گوتا پرکا جلوگیری شود.
- قبل از استفاده از دستگاه باید کاتالوگ دستگاه را مطالعه کنید تا با نحوه ی عملکرد دستگاه آشنا شوید.
- حلقهی سیلیکونی روی پیستون GUN را به صورت دورهای چک کنید و در صورت ایجاد سایش بر روی دستگاه آن را تعویض کنید.
- از روشن شدن دستگاه چنانچه گوتا بار داخل GUN نباشد و محفظهی گرمای GUN خالی باشد جلوگیری کنید.
- در وضعیت استندبای جریان برق توسط کلید دستگاه قطع شو زیرا این امر باعث خالی شدن شارژباطری خواهد شد.
- بعد از پایان کار نازل GUN را قبل از سرد شدن گوتاپرکا بیرون آورید.
نتیجهگیری
برای پرکردن دندان در حین عصب کشی باید کانال دندان از گوتاپرکا پر شود. این ماده را در گذشته به صورت دستی انجام میشد. اما برای ایجاد دقت و سرعت بیشتر باید از دستگاه تزریق گوتا برای انجام این کار استفاده کرد.
توجه داشته باشید که در استفاده از این دستگاه نکات ایمنی مرتبط به آن برای سهولت کار و دوام بالای دستگاه رعایت شود.