تمیزکننده اولتراسونیک
تمیز کننده التراسونیک
مقدمه
منظور از تمیز کردن تجهیزات دندانپزشکی چیست؟
انواع روشهای تمیز کردن تجهیزات دندانپزشکی
دستگاه تمیزکننده اولتراسونیک چیست؟
مراحل کلی فرآیند در تمیزکننده اولتراسونیک
مزایا استفاده از تمیزکننده اولتراسونیک
روشهای نگهداری از تمیزکننده اولتراسونیک
نتیجهگیری
مقدمه
با توجه به اینکه تجهیزات دندانپزشکی در طی فرآیندهای درمانی با دندانهای بیمار، لثههای بیمار و مخاط دهانی بیمار ارتباط دارند بنابراین احتمال باقیماندن خون و مواد آلوده باقی مانده از فرآیندهای درمانی دندانپزشکی برروی تجهیزات وجود دارد که باید قبل از استریلیزاسیون تجهیزات تمیز و عاری از آلودگی شوند.
منظور از تمیز کردن تجهیزات دندانپزشکی چیست؟
دومین مرحله پس از مرطوب کردن تجهیزات دندانپزشکی در فرآیند استریلیزاسیون، مرحله تمیز کردن و از بین بردن آلودگی از روی تجهیزات میباشد تا برای استریلیزاسیون با اتوکلاو آماده شود [1].

انواع روشهای تمیز کردن تجهیزات
کثیفیهای موجود روی تجهیزات دندانپزشکی را میتوان از طریق مواد شوینده با آب، با استفاده از تجهیزات مکانیکی خودکار (مانند تمیزکننده اولتراسونیک، ماشینهای شستوشوی و ضدعفونیکننده)، محلولهای شیمیایی و اسپریها تمیز کرد.
در تمیز کردن ابزار با استفاده از تجهیزات مکانیکی به جای استفاده از شستشوی دستی، دست زدن به ابزار باید به حداقل برسد [1].

دستگاه تمیزکننده اولتراسونیک چیست؟
یک تمیزکننده اولتراسونیک ابزار را به طور کامل و سریع از خون، مایعات ناشی از زخم و کثیفی تمیز میکند[3]. یک تمیزکننده اولتراسونیک با استفاده از امواج صوتی خارج از محدوده شنوایی انسان حباب های نوسانی ایجاد میکند تا فرآیند تمیز کردن را انجام دهد، که این فرآیند کاویتاسیون(Cavitation) نامیده میشود. فشار و امواج صوتی، حبابهای پر از گاز را تشکیل میدهدکه این حباب ها رو آلودگی ها قرار گرفته و سپس میترکند و این فرایند سبب جداسازی آلودگی از سطح اجسام میشود [1]. از طریق تشکیل و انفجار حبابها، دهها هزار جریان موجی شکل ایجاد میشود که منجر به تمیز کردن کامل ابزار میشود[3] .
برخی از سازندگان تمیزکنندههای اولتراسونیک از امواج صوتی متناوب برای بهبود فرآیند تمیزکردن دستگاه و کاهش دمای محفظه اولتراسونیک استفاده میکنند. فرمولهای شیمیایی مشخصی برای محلولهای تمیزکننده در دستگاههای اولتراسونیک وجود دارد. همیشه در انتخاب محلول باید تأثیر آن ماده روی مواد و ابزار در تمیزکننده اولتراسونیک در نظر گرفته شود. نباید از شویندههای خانگی استفاده شود زیرا باعث ایجاد حفره، خوردگی، زنگ زدگی یا آسیب های دیگر به ابزار به خصوص محفظه اولتراسونیک میشود. بنابراین بهتر است از دستورالعملهای کمپانی سازنده استفاده شود و محلولی انتخاب شود که با دستگاه و ابزار سازگار باشد. [1].

مراحل کلی فرآیند در تمیزکننده اولتراسونیک
مراحل کلی تمیز کردن ابزار در تمیزکنندههای اولتراسونیک به شرح زیر است:
- ابتدا ابزارها باید در محفظهی اولتراسونیک در قفسه یا سبد نصب شده روی دستگاه آویزان شوند.
- ابزارها نباید مستقیماً روی کف تمیزکننده اولتراسونیک قرار گیرند، زیرا موجب اختلال در فرآیند تمیز کردن میشود و همچنین به ابزار و دستگاه اولتراسونیک آسیب میرساند.
- از بارگذاری بیش از حد ابزار در دستگاه اولتراسونیک باید خودداری شود، زیرا قابلیت پاکسازی ابزار توسط دستگاه کاهش مییابد.
- پیروی از دستورالعملهای کمپانی سازنده در فرآیند تمیز کردن با اولتراسونیک بسیار مهم است.
- به طور کلی مدت زمان تمیز کردن برای ابزار سه تا شش دقیقه و برای کستها ده تا بیست دقیقه میباشد و در صورت نیاز این مدت زمان قابل تنظیم میباشد.
- هنگامی که دستگاه اولتراسونیک در حال کار میباشد باید درب یا پوشش آن بسته باشد تا از ورود گرد و غبار به داخل محفظه تمیزکننده اولتراسونیک جلوگیری شود.
- استفاده منظم از محلول تمیزکننده در دستگاه اولتراسونیک مهم میباشد و باید حداقل یک بار در روز و یا بیشتر بر اساس تعداد دفعات استفاده شود [1].
مزایا استفاده از تمیزکننده اولتراسونیک
- استفاده از تمیزکنندههای اولتراسونیک برای مواد مختلفی مانند سرامیک، شیشه، فلزات، لاستیک و برخی پلاستیکها
- عدم آسیب به قطعات لاستیکی و پلاستیکی مانند اورینگها در توربینهای دندانپزشکی در تمیزکننده اولتراسونیک
- صرفهجویی در زمان به دلیل عدمجداسازی قطعات لاستیکی و پلاستیکی مانند اورینگها در توربینهای دندانپزشکی در تمیزکننده اولتراسونیک
- تمیزکردن تعداد ابزار بیشتری به طور همزمان در تمیزکننده اولتراسونیک به نسبت شستوشو با ماشینهای دیگر یا شستوشو به صورت دستی
- توانایی حذف کثیفیها از حفرههای کور، مسیرهای باریک و غیرقابل دسترس در تمیزکننده اولتراسونیک
روشهای نگهداری از تمیزکننده اولتراسونیک
- عوض کردن مایع مخزن در صورت کثیف بودن بعد از هر بار استفاده
- اضافه کردن حجم مناسب آب در ابتدای روز و قبل از استفاده از دستگاه
- تعمیر و نگهداری منظم دستگاه، مانند تمیز، ضد عفونی و خشک کردن روزانه مخزن
- بررسی صحت عملکرد مبدل دستگاه و تست آن هر 3 ماه یکبار
- خرید دستگاه از شرکت دارای خدمات پس از فروش و پشتیبانی برای تعمیر و نگهداری
نتیجهگیری
از مهمترین مراحل برای آمادهسازی تجهیزات دندانپزشکی برای استریلیزاسیون با اتوکلاو تمیز کردن تجهیزات و عاری نمودن آنها از هر گونه کثیفی میباشد. در تمیز کردن تجهیزات بهتر است از تجهیزات تمیزکنندهای استفاه شود که نیاز به کمترین تماس با دست انسان را دارند تا انتقال بیماری متقابل حداقل شود. تمیزکننده اولتراسونیک تجهیزات دندانپزشکی را سریع و به طور کامل با استفاده از امواج فراصوت تمیز میکند. کاربرد اصولی و رعایت نکات نگهداشت در تمیزکنندههای اولتراسونیک میتواند در استفاده درست از این دستگاه و آماده کردن تجهیزات برای انتقال به دستگاه اتوکلاو برای استریلیزاسیون تجهیزات دندانپزشکی را فراهم کند
منابع
1- Rani, L., 2016. Sterilization protocols in dentistry-A review. Journal of Pharmaceutical Sciences and Research, 8(6), p.558.